Cur síos

Bhí an-éileamh ar an leabhar seo nuair a foilsíodh é den chéad uair in 1905. Ní hionadh é sin, ar ndóigh, agus an méid amhrán breá ata le fáil ann. Ach is mór an t-ionadh gurb ó aon duine amháin, Tomás Breathnach (Dubhachta, Corr na Móna), a fríothadh sé cinn is trí fichid acu.
An bheirt dhriothár a bhailigh iad, Micheál agus Tomás Ó Máille, rugadh iad i Muintir Eoghain, ceantar iargúlta in aice leis an Líonáin. Fáisceadh as an Ghaeilge iad, agus ag fíorthús an chéid seo caite, bhí an bheirt acu páirteach i ngluaiseacht na teanga. Chuaigh Micheál le múinteoireacht i gConamara, agus scríobhs é (faoin ainm ‘Diarmaid Donn’) cuimse alt agus leabhra scoile sula bhfuair sé bás go hóg in 1911. D’éirigh Tomás ina scoláire mór sa Léann Ceilteach agus tá a ainm i mbéal an phobail i gcónaí mar gheall ar shraith leabhra fiúntacha a tháinig óna pheann, An Béal Beo (1937) ar cheann acu. Fuair sé bás in 1938.